Gender is hip, maar ik heb geenszins het idee dat met het verengelsen van onze taal de emancipatie van de vrouw er ook maar iets mee opgeschoten is. We lopen eerder achteruit dan vooruit (zie ook blog ‘het feminisme mislukt’ van 15 januari). Toen ik klein was konden mijn ouders tenminste nog gewoon een T-shirtje kopen voor mij en mijn broertjes. Nu moet ik voor mijn dochters kiezen uit een blauw T-shirt met een tractor er op of een knalroze met een glimmende eenhoorn..
Maar hoe zit het eigenlijk met gender en verslaving? Werkt verslaving anders voor vrouwen dan voor mannen? Zijn vrouwen ‘anders’ verslaafd dan mannen? Of om andere redenen? Zijn de gevolgen anders? De herstelkansen?
Toen collega Bob met zijn maat Bill W. in 1935 de Alcoholics Anonymous oprichtte en zij the Big Book (de ‘bijbel’ van de AA -> al is dat vloeken in de kerk want het is tenslotte een NIET religieus programma 😉 schreven bevatte dat nog een hoofdstuk voor ‘de vrouw van’.. Want alcoholisten, dat waren mannen. Maar natuurlijk waren er tips en trucs voor de vrouwtjes hoe met hun echtgenoot, die aan deze vermaledijde ziekte leed, om te gaan. Uhuh..
Inmiddels zijn vrouwen de snelst groeiende groep verslaafden in de VS. En als ze eenmaal beginnen gaan ze een stuk harder; middelengebruik leidt sneller en vaker tot misbruik en verslaving. Niet bepaald wat je als voorvechter voor gelijkheid tussen mannen en vrouwen voor ogen hebt..
Al sinds ‘the early days of AA’ wordt er over vrouwen bij de AA gesproken. Zo had je in 1936 Florence R. uit New York. Een markante persoonlijkheid binnen de AA. Niet in de laatste plaats omdat ze de neiging bleef houden met (jongere) mannen aan de zwier te gaan en langdurige nuchterheid niet voor haar was weggelegd. Toen zij in 1943 overleed aan een pneumonie had zij zich schijnbaar zo van haar geliefden vervreemd dat twee leden van AA haar lichaam moesten identificeren. Haar verhaal is uit de latere edities van the Big Book geschrapt. De officiële eerste vrouw binnen AA was Ethel M. uit Ohio. Een dame die wél succesvol herstelde, onder andere door de hulp van Anne, de vrouw van dr. Bob, en ene zuster Ignatia. Maar de meest bekende, de ‘first lady’ van de AA, was Marty Mann, een advocate die ook begin jaren veertig langdurige nuchterheid bereikte en zich tevens ontpopte tot een ware activiste tegen de ziekte alcoholisme. Zij richtte de ‘National Council on Alcoholism and Drug Dependence’ op en verspreidde dus de boodschap dat de verslaving aan alcohol (of andere drugs) een ziekte is en dat de mensen die daaraan leiden geholpen moeten worden in plaats van veroordeeld. Voor die tijd een hele nieuwe kijk op verslaving en verslaafden.
Ook melden ‘the Annuals of AA’ al meetings speciaal voor vrouwen vanaf ‘the early forties’. Er wordt melding gemaakt van een vrouwenmeeting in Cleveland, Ohio in 1941 en twee in 1945; één in New York en één in San Diego, Californië. Inmiddels zijn vrouwenmeetings wijdverbreid en vinden zij frequent plaats. En niet alleen in de VS, ook hier in Nederland. Dit weekend alleen al kan ik, binnen een straal van 30 km, kiezen tussen drie vrouwenmeetings.
En er zijn niet alleen meetings die zich speciaal richten op vrouwen, maar ook meetings voor jongeren, ouderen, LGBTI’s en mensen met een andere culturele achtergrond. Alhoewel er al jaren meetings voor zwarte Amerikanen waren, werden de ‘black alcoholics’ pas in de jaren tachtig een topic op de landelijke conventie. Vaak waren de ‘black meetings’ gewoon zo gegroeid door de buurt waarin ze opgezet waren.
Het principe dat iedereen die het verlangen heeft te stoppen met gebruiken bij de AA/NA welkom is, ongeacht geslacht, leeftijd, ras, kleur, seksuele geaardheid of geloof, is zo verankerd in de fundamenten van de AA/NA dat aparte meetings voor aparte groepen mensen ook altijd op veel weerstand hebben gestuit. Maar de werkelijkheid is helaas weerbarstiger.
Ook al heb ik matties die dat absoluut niet willen zien. Vorige week hadden we een speciaal ingelaste business meeting omdat er gestemd moest worden over een aantal moties die internationaal ingediend zijn en op de grote internationale NA conventie volgend jaar behandeld worden. Moties ter verbetering/verandering van het NA programma wereldwijd. Een van de moties was een voorstel van Iran om speciale NA folders voor vrouwen te maken. Waarop één van mijn matties zijn armen demonstratief over elkaar sloeg en zei: ‘Totale onzin dit, iedereen is gelijk dus dat lijkt mij nergens voor nodig.’ Túúrlijk Stefan, verslaafd zijn als vrouw is écht precies hetzelfde als verslaafd zijn als man, in een land als Iran.
Ondanks dat er kortzichtige witte mannen zijn die het tegendeel beweren is het zélfs in de Westerse wereld anders voor een vrouw om verslaafd te zijn dan voor een man.
Vrouwen reageren anders en gevoeliger op drugs, zij raken sneller verslaafd, zij ervaren een grotere drempel om hulp te zoeken én om adequate hulp te vinden. Zij vallen vaker terug en vertonen vaker zelfdestructief gedrag. Zij lijden vaker aan andere psychische stoornissen. Er is vaak sprake van (sexueel) misbruik en andere psychotraumata. Ook zijn de gezondheidsrisico’s (oa. de kans op kanker, osteoporose en levercirrose) groter voor vrouwen. Vrouwen hebben ook veel vaker de zorg en verantwoordelijkheid voor kinderen en zijn vaker mantelzorger. Om maar eens een paar verschillen te noemen..
Of we, met betrekking tot al deze zaken, heel veel opschieten met vrouwenmeetings weet ik niet. Maar het delen van hoop, kracht en ervaring speciaal op bovenstaande gebieden is misschien makkelijker in een gezelschap van vrouwen en in afwezigheid van ‘de Stefans’ onder de mannen.
Ik weet (en zie en voel) dat de interindividuele verschillen nog altijd vele malen groter zijn dan de algemene verschillen tussen bepaalde groepen mensen. Vandaar dat ik tot nu toe nogal ambivalent stond tegenover vrouwenmeetings. Mijn ervaring met vrouwenmeetings is bij één blijven steken. Dus ik kom, al schrijvende, tot de conclusie dat ik het eigenlijk nooit een kans heb gegeven. Vandaar mijn besluit (dat weer mooi aansluit bij de ‘Just for today’ van vandaag):
Alleen voor vandaag: Ik zal vaker vrouwenmeetings gaan bezoeken en met openheid van geest kijken of deze een meerwaarde voor mijn herstel hebben. 🙂