Zojuist teruggekeerd van een korte missie voor Artsen zonder Grenzen (MSF) naar Nigeria waar MSF al ruim tien jaar probeert om Noma te eradiceren.
Noma (Grieks νομη: grazen) is een ziekte die zich letterlijk een weg ‘vreet’ door het gezicht. Het is een vorm van gangreen van de binnenkant van de mond die zich, op verwoestende wijze, uitbreidt naar de rest van het gezicht. Noma (‘cancrum oris’) is een opportunistische infectie die voornamelijk bij kinderen voorkomt en waarbij factoren als ondervoeding, slechte mondhygiëne en andere bijkomende infecties (en daardoor immunosuppressie) een grote rol spelen. Het is een ‘armoede ziekte’ die tijdens de Tweede Wereldoorlog ook veel voorkwam in de Europese concentratiekampen. Tijdens de acute fase sterft meer dan 90% van de kindertjes als er niet snel (oa. antibiotisch) wordt behandeld. Bij overlevenden zijn delen van het gezicht verdwenen of permanent verminkt. Ook kunnen ze in veel gevallen hun mond niet meer normaal openen en sluiten (thanks Wiki 🙂 ).
MSF probeert middels voorlichting over oa. orale hygiëne en intensieve voedingsprogramma’s op het platteland het voorkomen van Noma te verminderen en -idealiter- uit te roeien. Ook wordt er driemaal per jaar een chirurgische interventie gedaan in het enige Noma-ziekenhuis in Afrika; in Sokoto, Nigeria. Dit om de gevolgen van de doorgemaakte Noma-infectie bij de overlevers -de ernstige verminking van het gelaat- te verkleinen. Deze mutilatie is zeer stigmatiserend, heeft grote gevolgen voor het leven van de getroffen kinderen en volwassenen, en kan zelfs tot uitsluiting door de gemeenschap leiden.
Ik had de afgelopen weken de eer om deel uit te maken van een gespecialiseerd team van anesthesiologen, plastisch en kaakchirurgen om deze kindertjes en volwassenen een minder beschadigd uiterlijk te geven en daarbij hopelijk een menswaardiger bestaan te bieden. Vaak is dit trouwens niet met een enkele interventie op te lossen en zijn er meerdere operaties nodig.
Met in totaal zeven plastisch en kaakchirurgen en vijf anesthesiologen hebben we zeven dagen per week 12-14 uur per dag gewerkt om zoveel mogelijk operaties in een zo kort mogelijke tijd te laten plaatsvinden. En het was fantastisch!
Op mijzelf en een Amerikaanse collega na waren het allemaal Nigeriaanse collega’s; kundig, gedreven en toegewijd. Ik heb in mijn hele ‘Afrika-carrière’ nog nooit met zoveel lokale collega’s samengewerkt, laat staan met zoveel Afrikaanse medisch specialisten tegelijkertijd. Ondanks de lange dagen en de hoog-complexe zorg die werd gevraagd (zéker ook anesthesiologisch met allemaal moeilijke luchtweg casuïstiek!) was de kennis en kunde indrukwekkend, de samenwerking fantastisch en de sfeer subliem. Ik was diep onder de indruk en ben hoopvol gestemd voor de toekomst; van dit Noma-project, van Nigeria, misschien wel voor de toekomst van (delen van) heel Afrika. 🙂
Hoewel de dankbaarheid nog altijd overheerst maakt mijn hoofd (what’s new?) alweer overuren. Overdenkingen, analyses, beschouwingen vol twijfelende weifelachtigheid, want wat nu? Hoe nu verder? Want het dilemma waar ik na mijn uitzending naar Zuid-Sudan over schreef (zie blog Dilemma) is alleen maar groter, complexer en urgenter geworden.
Follow your heart? Uhhh.. in which direction??
De ‘Just for Today’ verhaalde deze week over ‘zuivere motieven’. ‘We lopen onze motieven na en bekijken hoe we handelen en reageren. Ik zal op een realistische manier naar mezelf kijken. Ik zal de kracht zoeken om niet vanuit mijn slechtste, maar vanuit mijn beste motieven te handelen.’ Mooi, maar wat kan ik ermee? Want naar mijn bescheiden mening heb ik geen ‘slechte motieven’. Ontwikkelingswerk is een mooi motief, maar verslavingsgeneeskunde is ook een prachtig én noodzakelijk vak waar nog een wereld te winnen valt. Waar nodig ter wereld voor zieke kindertjes zorgen is nobel, maar er gewoon zijn voor je eigen kinderen in plaats van in ‘Verweggistan’ natuurlijk ook (en de maatschappelijke verwachting; mocht ik überhaupt ooit in aanmerking willen komen voor het ‘goede moeder vignet’). Om over de liefde nog maar te zwijgen..
Ik ben een realistische, momenteel wat vertwijfelde dromer met verantwoordelijkheidsgevoel die het lastig vindt om keuzes te maken. Want ik wil gewoon alles! En ik wil het nu!
Maar ik wil ook eerlijk en oprecht het juiste doen. And so the confusion continues..
Maar dan bedenk ik me dat ik me alleen maar druk hoef te maken over vandaag; ik heb geen invloed meer op gisteren en ook (nog) niet op morgen. En er zijn nog genoeg ‘to do-lijstjes’ af te werken vandaag. Zaken die, mits op tijd gedaan, zorgen dat er in iedere geval praktisch overzicht blijft in de emotionele chaos. En genoeg mensen om van te houden en dankbaar voor te zijn; ook vandaag, zéker vandaag weer.
Verder bedenk ik me dat ik, op mediteren en wandelen na, me al enige tijd onttrek aan de suggesties van het programma. Want wanneer heb ik voor het laatst een meeting bezocht? Wanneer heb ik voor het laatst met mijn sponsor of een fellow gebeld? Wanneer heb ik voor het laatst in de NA-literatuur gelezen? Nee, lekker in je eentje in je eigen hoofd zitten! Alweer dagen verstrikt in mijn eigen gedachten in plaats van me over te geven en vertrouwen te hebben. Het vertrouwen dat dingen met een reden gebeuren en er een tijd en een plaats voor alles is.
‘Faith’
Faith is the light of the next step
illuminating a way ahead,
without revealing the direction.
Faith will sustain, and comfort
through our darkest hours.
Faith upholds the unseen hope,
it is the seasoning that endures,
the pain of life whilst revealing
that misery can be optional.
Faith is a light in the darkness,
surrounded, yet not consumed,
in the storms of our lives.
Faith is the stiffness, seated at
the rear of our boat.
(Adrian Wait)