Gisteren weer een deskundigheidsbevordering gehouden over ‘verslaving’, de ziekte verslaving. Waarbij je voor sommige psychiaters de definitie van ziekte (‘Ziekte; een tijdelijke lichamelijke of psychische aandoening die een organisme belemmert in het normale functioneren. Een ziek organisme is uit zijn evenwicht, er is sprake van een verstoorde homeostase. Ziekte gaat vaak gepaard met symptomen die wijzen op de abnormale toestand. Gezien het brede spectrum aan ziekten is een eenduidige definitie van het begrip niet goed mogelijk, en ook een scherpe afbakening tussen ziekte en gezondheid is niet altijd duidelijk. Bovendien is wat wel of niet normaal (ziek) is, deels cultureel bepaald’) er nog bij moet halen omdat zij het ‘morele model’ dat over verslaving werd aangehangen eind 19e, begin 20e eeuw, nog steeds niet ontgroeid zijn. Ruim 100 jaar later..
Inmiddels zijn we zes verklaringsmodellen verder en via het farmacologische model, het symptomatologische model, het ziektemodel, het leermodel en het biopsychosociale ontwikkelingsmodel bij verslaving als hersenziekte uitgekomen en worden de stoornissen in gebruik al sinds decennia keurig geclassificeerd weergegeven in de DSM (Diagnostic and Statistical Manual of mental disorders) en de ICD (International Classification of Diseases), naast alle andere (psychiatrische) ziektebeelden. Bovendien is de evidentie voor de multimodale benadering van de ziekte verslaving net als het Twaalf Stappenmodel als behandeling ervan uitgebreid en valide.
Maar openheid van geest mag dan voor ons, herstellende verslaafden, één van de drie uitgangsprincipes zijn (naast eerlijkheid en bereidwilligheid), er zijn natuurlijk many, many people ‘out there’ die je niet op openheid van geest kunt betrappen. En dokters zijn sowieso briljant in het uitzoeken van de wetenschappelijke artikelen die hun mening onderschrijven in plaats van oprecht aan waarheidsbevinding te doen.
Praten over de ziekte verslaving tegenover professionals, of ze nu in de GGZ of in de somatische geneeskunde hun beroep uitoefenen, vind ik niet moeilijk. Ik heb er tenslotte voor doorgeleerd, hihi. Veel lastiger is het om het begrip ‘herstel’ uit te leggen. Niet alleen aan professionals trouwens, ook aan niet-verslaafden die niet in de directe omgeving van herstellende verslaafde(n) verkeren.
Er is, onder professionals, geen consensus over herstel, recovery in het Engels. Dat verslaving een chronische (hersen-)ziekte is, is -ook binnen de verslavingsgeneeskunde- een vrij recent inzicht. De DSM-5 spreekt over vroege (gedeeltelijke) of volledige remissie van een stoornis in gebruik. En dat gaat dan over of je je drie maanden (vroeg) of een jaar (volledig) hebt onthouden van het middel waarvan het je niet meer lukte het te doseren en het gebruik ervan te reguleren. Het hoe en waarom ontbreken volledig.
Het idee dat herstellen van een verslaving (alleen) over abstinentie van een middel of van middelen gaat, is hardnekkig en wijdverbreid. Helaas ook binnen de (geestelijke) gezondheidszorg. Terwijl er inmiddels overtuigend wetenschappelijk bewijs is dat een detoxificatie zonder goede vervolgbehandeling zinloos is; in het licht van herstellen van een verslaving.
Dat verslaving een verkeerde, uit de hand gelopen coping strategie is, waarbij de behandeling dus niet (alleen) over abstinentie maar juist ook over het aanleren van gezonde coping strategieën gaat, is tijdrovend en arbeidsintensief. En onverdoofd door het leven gaan confronterend.
Wat herstel is, dat herstellen kan en hoe dat er eigenlijk uitziet, kun je beter aan herstellende verslaafden vragen. Wat zeggen zij? Mijn matties en ik dus? 🙂
Het kan, het werkt en het is altijd een geweldige -en geweldig moeilijke- reis opwaarts. Herstel is niet eenduidig, niet makkelijk, ziet er voor iedereen anders uit en ook de uitdagingen tijdens de reis veranderden mettertijd. Maar.. herstel kun je zien, herstel kun je voelen.
Ik citeer:
Herstel gaat over eerlijk zijn; tegenover jezelf en tegenover anderen.
Herstel is persoonlijke groei.
Herstel is zelfacceptatie.
Herstel is aandacht voor anderen in plaats van altijd alleen maar eigenbelang.
Herstel is vooruitgang.
Herstel is trouw zijn aan je eigen normen en waarden.
Herstel is me niet meer nutteloos voelen en verlost zijn van zelfmedelijden.
Herstel is iemand zijn waar men op kan rekenen.
Herstel is geen angst meer hebben voor mensen en de wereld.
Herstel is een zinvolle bijdrage leveren aan je omgeving en de maatschappij.
Herstel is het hebben van innerlijke rust en innerlijke vrede voelen.
Herstel is .. VRIJHEID!
‘Er is een oplossing; we kunnen herstellen van verslaving. Eén dag tegelijk is het mogelijk het leven te leven met hoop, moed en vertrouwen,’ leest men aan het einde van de meeting voor bij de CA (Cocaïne Anonymous) als onderdeel van ‘de Beloftes’ die zowel bij de CA als bij de AA worden voorgelezen.
Ik voel ‘m altijd, maar om dit over te brengen op, meestal sceptische, professionals, blijft een uitdaging. Die ik overigens vaak en met overgave aanneem. 😉