‘Het programma’, ik gebruik de term steeds vaker, alhoewel ik er ‘mixed feelings’ bij heb. Het is gewoon korter en dus praktischer om ‘het programma’ te zeggen in plaats van ‘het AA/NA-programma’, ‘het Twaalf Stappenprogramma’ of het ‘Twaalf Stappen Minnesota model’, vandaar. Maar de term, als zodanig gebruikt, heeft voor mij een negatieve connotatie; science fictionachtig, dictatoriaal, een totalitair concept, verlies van individualiteit. ‘Big brother is watching you.’
En ik weet niet hoe het met jullie zit, maar uniformen en ik gaan niet goed samen. En dat is een understatement (ik hoop dat jullie de overgang snappen, voor mij is hij duidelijk ;). Als die uniformen ook nog denken zich een bepaald gedrag te kunnen permitteren door hun outfit dan gaan mijn haren helemaal recht overeind staan. Jezus, wat kan ik agressief worden van dat soort male chauvinistic pigs. Het heeft me al een keer een achtervolging door Delft centrum door 3 politiemannen (ik wist niet dat die Godvergeten klotepolitie ook fietsende agenten had, anders was ik ontsnapt, hihi), een hardhandige arrestatie en een urenlang verblijf in de cel opgeleverd. ‘Police brutality’, zei mijn vriend en hij had gelijk. Ik word nóg kwaad als ik er aan denk. Maar ik dwaal af..
Het programma dus, het AA-programma, volgend op de oprichting van de Alcoholics Anonymous door Bill Wilson en onze collega Bob Smith in 1935. Het programma dat inmiddels meer dan 2.000.000 miljoen leden heeft in meer dan 150 landen. Jimmy Kinnon volgde in 1951 met de Narcotics Anonymous en het NA-programma (meer dan 70.000 meetings in 144 landen wereldwijd). Een, door mij zeer gerespecteerde, counselor die al jaren in de verslavingszorg werkt, zei eens; ‘Ik heb veel visies op verslaving en dito behandelmethoden voorbij zien komen door de jaren heen, maar geen enkele zit zo goed doordacht, zo doorwrocht in elkaar én is zo bestendig als het Twaalf Stappenprogramma’.
En, het belangrijkste; het werkt! ‘Het werkt als je eraan werkt, dus werk eraan, je bent het waard’. Dat zeggen wij, na het gebed om kalmte, moed en wijsheid, bij de afsluiting van iedere meeting. En dat is ongelogen.
Over het algemeen ben ik heel dankbaar voor dit supermooie, want liefdevolle, programma. Het delen van kracht, hoop en ervaring op meetings; de shares zijn vaak zó herkenbaar, de mensen ook. Bizar toch, dat je in Dublin, Delfzijl, Bussum of Beiroet de kamers van de AA/NA binnenstapt en dat je je daar meteen thuis voelt? Thuis bent, want daar zitten mensen zoals jij. Ik, die nooit ergens bij hoorde, zich altijd een uitzondering, ‘anders’ voelde..
Maar.. ja, inderdaad, je voelde hem al aankomen. Ik voelde me er de laatste tijd dus minder thuis. Ik had moeite met het programma, ging met tegenzin naar de meetings (maar ging wel!).
Na een aantal moeizame discussies met fellows, die telkens vastliepen vanwege reacties die continu begonnen met: ‘Maar het programma zegt..’ of eindigden met ‘maar dat is niet volgens het programma’, dacht ik ‘jaaaa, maar de wereld is hééél veel groter dan alleen het programma. En in die Godvergeten klotewereld léven we, toevallig! Daarbovenop nog een tweetal business meetings (de vergaderingen van de AA/NA over alle praktische zaken omtrent de meetings zoals service posities, financiën etc.) waarin fellows elkaar te vuur en te zwaard bestreden over futiliteiten en waarbij het liefdevolle ver te zoeken was, was ik er een beetje klaar mee.
Ineens voelde ‘het programma’ inderdaad aan als een ‘programma’; totalitair en rigide. En alle dankbaarheid, waakzaamheid en nederigheid ten spijt; deze addict gaat haar individualiteit en haar kritisch denkvermogen, niet opgeven. Never ever. Voor niets en niemand.
Inmiddels een aantal meetings (andere dan mijn ‘home meeting’) en gesprekken met (andere) fellows, waaronder mijn sponsor, verder, ben ik eruit.
Er is helemaal niets mis met ‘het programma’. Met het, inderdaad mooie, liefdevolle -en oh zo effectieve- Twaalf Stappenprogramma. Het zijn de mensen. Zoals bij zovele mooie ideeën, principes, gedachtengoed; zet er een groep mensen op en het gaat mis. Van communisme tot katholicisme, van mindfullness tot welke andere movement dan ook; als er teveel mensen hetzelfde vinden/geloven/aanhangen zijn er altijd mensen die -meestal behept met een aanzienlijk ego- denken dat zij het beter begrepen hebben dan de rest en denken dan de dienst uit te kunnen maken. Dan begint het scheppen van verdeeldheid, het afzonderen van de rest, de ‘anderen’. ‘De anderen’ kunnen het natuurlijk niet beter weten – want jij/jullie, weten ‘hét’. ‘Wij’ tegenover ‘zij’.
Maar zelfs daaraan heeft ‘het programma’ gedacht. Behalve de Twaalf Stappen voor het individu bestaan daar ook de Twaalf Tradities voor de groep. Deze geven aan hoe de AA/NA gemeenschap de eenheid bewaart en omgaat met de wereld om haar heen.
Daarvan wil ik nu alleen even de Tweede Traditie naar voren halen: ‘Wij erkennen in onze groep slechts één uiteindelijke autoriteit, een liefhebbende God (zoals wij Hem begrepen), zoals Hij zich openbaart in het geweten van onze groep. Onze leiders zijn toegewijde dienaren, zij regeren niet.’
Dank jullie wel, Bill W. en Dr. Bob. Ik ben er weer! 🙂